Signaalwoorden geven een verband aan tussen zinnen of alinea's. Hieronder staat een overzicht van de meest voorkomende signaalwoorden en de tekstverbanden waarbij ze horen.
maar, echter, daarentegen, al(hoewel), (des)ondanks, toch, doch, integendeel, enerzijds … anderzijds, niettemin, in tegenstelling tot, daar staat tegenover dat, terwijl (in de betekenis van ofschoon, hoewel).
(De mens heeft niets te kiezen, zit met de gevolgen opgescheept)
doordat, door, de oorzaak is…, zodat, daardoor, dus, dit leidt tot, het gevolg/resultaat/effect (daarvan) is, hierdoor, waardoor, te danken aan, te wijten aan, ten gevolge van
verklaring, argument, uitleg (De mens kan invloed uitoefenen, heeft keuzes)
aangezien, omdat, want, immers, namelijk, vanwege, wegens, daarom, waarom
en, ook, ten eerste, ten tweede, een ander.., daarbij, daarnaast, voorts, verder, bovendien, niet alleen … maar ook, zowel … als, noch … noch, ten slotte, enzovoort, eveneens, evenals, tevens, dan, vervolgens, ofwel, of…of
om … te, opdat, daartoe, met de bedoeling te/om, de bedoeling is, voor, om, waarmee,
door … te, door middel van, met behulp van, daarmee, met, op die/deze manier
eerst, dan, toen, vroeger, later, terwijl, al, wanneer, nadat, daarna, voordat, tot nu toe, plots, plotseling, reeds, wanneer, aanvankelijk, inmiddels, sinds
zoals, als, zowel … als, alsof, eveneens, evenzeer, op dezelfde wijze, net als, in vergelijking met, zo ook, evenals, eenzelfde, soortgelijke, hetzelfde/dezelfde als, vergeleken met, ook, ten opzichte van
eerst, hierna, daarna, vervolgens, ten slotte, ten eerste, ten tweede, voordat, nadat, vroeger, later, oorspronkelijk, intussen
zoals, zo, bijvoorbeeld, ter illustratie, stel, neem, denk hierbij aan, dat komt voor bij, dat is het geval bij, onder meer, onder andere
samenvattend, kortom, alles bij elkaar genomen, om kort te gaan
dus, vandaar, om die redenen, dan ook, dat betekent, concluderend, kortom, aldus, hieruit volgt
ook, eveneens, hetzelfde
als, indien, wanneer, onder voorwaarde dat, mits, tenzij
Ik zal hier enkele voor- en nadelen van … bespreken.
Maar aan het systeem kleven ook enkele bezwaren.
Hoe is … te verklaren?
Van de besproken verklaringen lijkt de laatste me het meest aannemelijk.
Welke conclusie kunnen we nu uit bovenstaande onderzoeksresultaten trekken?